گذری بر تاریخ معاصر در «سایه‌روشن تاریخ» رادیو فرهنگ/ از فرمان مشروطیت تا قرارداد واگذاری مناطقی از خاك ایران به افغانستان

در«سایه‌روشن تاریخ» امروز ، محمد ساجدی با رویكردی تحلیلی-روایی در بخش « قراردادها» به بررسی طرح مارشال پردازد
طرح مارشال با عنوان رسمی برنامه بازیابی اروپا ، یك طرح ابتكاری آمریكا بود كه در سال1948 برای ارائه كمك های خارجی به اروپای غربی تصویب شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم، ایالات متحده بیش از 13 میلیارد دلار (معادلحدود 115 میلیارد دلار در سال 2021) در برنامه های بهبود اقتصادی به اقتصادهای اروپای غربی منتقل كرد . طرح مارشال كاهش موانع بینایالتی و انحلال بسیاری از مقررات را الزام كرده و در عین حال افزایش بهره وری و تشویق اتخاذ رویه های تجاری مدرن را تشویق میكرد و كنترل براقتصاد های كمونیستی را تا حدودی به ایالات متحده آمریكا می داد .

«نقطه های پنهان» بخشی دیگر از برنامه است كه جنگ داخلی آمریكا تحلیل می‌شود ، جنگ داخلی آمریكا پس از چندین دهه تنش‌ میان ایالت‌های شمالی و جنوبی بر سر برده‌داری، حقوق ایالت‌ها و گسترش قلمرو به سمت غرب در سال 1861 آغاز شد. پیروزی آبراهام لینكلن در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1860 موجب شد هفت ایالت جنوبی از اتحادیه جدا شده و ایالات مؤتلفه آمریكا را تشكیل دهند؛ به‌زودی چهار ایالت دیگر نیز به آن‌ها پیوستند. این جنگ كه با عنوان «جنگ میان ایالت‌ها» نیز شناخته می‌شود، در سال 1865 با تسلیم نیروهای مؤتلفه پایان یافت. جنگ داخلی آمریكا خونین‌ترین و پرهزینه‌ترین نبرد در تاریخ این كشور بود؛ از میان 2.4 میلیون سرباز، حدود 620 هزار نفر كشته شدند، میلیون‌ها نفر زخمی شدند و بخش زیادی از مناطق جنوبی به ویرانه تبدیل شد.

در ادامه، دكترین استالین در بخشی با عنوان «معماری قدرت» معرفی ‌وبررسی می شود. دكترین استالین به مجموعه‌ای از اصول و سیاست‌هایی اشاره دارد كه توسط جوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، طی دوران حكومتش (دهه‌های 1920 تا 1950) اجرا می‌شد. این دكترین شامل جنبه‌های مختلفی از جمله سیاست خارجی، اقتصاد، و فرهنگ بود و تأثیر عمیقی بر شوروی و كشورهای بلوك شرق گذاشت.
روایت خیانت‌های پهلوی در مرزهای ایران و در اختیار گذاشتن بخشی از ایران به شوروی محور برنامه امروز در بخش «پهلوی به روایت تاریخ »است. در دوره پهلوی، بخش‌هایی از شمال ایران برای مدتی در اختیار ارتش سرخ شوروی قرار گرفت و این اقدام در حافظه تاریخی معاصر ایران به یكی از نقاط بحث‌برانگیز بدل شده است.

همچنین تحلیل اخبار روز در «پشت پرده اكنون »انجام می‌شود و در ادامه در این بخش فرمان مشروطیت تحلیل می‌شود .

در بخش « پهلوی به روایت تاریخ» نیز درباره قرارداد آلتای كه در زمان رضاشاه بین ایران و افغانستان منعقد شد و منجر به واگذاری مناطقی از خاك ایران به افغانستان شد صحبت می شود.

بخش پایانی برنامه «آقای خبرنگار » است كه به مصاحبه‌ محمد ساجدی با عمر موسی، دیپلمات مصری و دبیركل سابق اتحادیه عرب اختصاص دارد.

برنامه «سایه‌روشن تاریخ» تلاش دارد با بهره‌گیری از روایت‌های مستند و تحلیل‌های كارشناسی، بخش‌های كمتر دیده‌شده تاریخ معاصر را برای مخاطب امروز روشن و ملموس سازد این برنانه را شنبه ها ساعت 18 از گروه تاریخ و اندیشه رادیو فرهنگ به تهیه كنندگی یلدا احتشامی و گویندگی فاطمه اسحاق تبار روی موج اف ام ردیف 106 مگاهرتز بشنوید .