برنامه «ققنوس» امرپز با یاد و شعر زنده‌یاد سلمان هراتی آغاز می‌شود؛ هم‌زمان با نهم آبان‌ماه، سالروز درگذشت این چهره‌ی نامدار شعر انقلاب. متنی آغازین «ققنوس»، با مطلع «كهكشان از كنار تو آغاز می‌شود…» حال‌وهوایی عرفانی و نمادین به آغاز عصرگاهی برنامه می‌بخشد.

در بخش نخست، با نگاهی به «زبان فارسی در گستره تمدن اسلامی»روند تاریخی گسترش و ماندگاری فارسی در كشورهای اسلامی بررسی می‌شود. در این گفتار، شنوندگان درمی‌یابند كه چگونه ایرانیان ضمن پذیرش فرهنگ اسلامی، زبان مادری خود را پاس داشتند و فارسی را به زبان دوم تمدن اسلامی بدل كردند؛ زبانی كه در گستره‌ی هند، ایران و عثمانی زبان علم، ادب و دیوانی بود.

در ادامه، رویدادهای ادبی جهان مرور می‌شود؛ جایی كه چهار رمان از «ناتاشا آپانا»، «امانوئل كارر»، «كارولین لامارش» و «لوران مووینیه» به عنوان نامزدهای نهایی جایزه‌ی معتبر «گنكور 2025»معرفی می شوند . گزارش این بخش با نگاهی تحلیلی به جایگاه ادبیات فرانسه و هم‌پوشانی آن با جوایز «فمینا» همراه است.

بخش دیگر برنامه به معرفی رمان «آقای فهمیده»نوشته‌ی محدثه‌سادات طباطبایی با تصویرگری سعید شمس اختصاص دارد، اثری كه برای كودكان و نوجوانان نوشته شده و با زبانی روان، زندگی و روحیه‌ی قهرمانانه‌ی شهید حسین فهمیده را روایت می‌كند. این اثر از دریچه‌ی كودكی، مفاهیم ایثار، شجاعت و هویت ملی را به زبانی ادبی و تأمل‌برانگیز منتقل می‌سازد.

در بخش «حكایت» نیز گزیده‌ای از متون كهن فارسی با مضامین عرفانی و اخلاقی اجرا می‌شود؛ از جمله حكایت معروف درویشی كه سر بر آستان كعبه می‌ساید و از گناهان خویش توبه می‌كند، تا یادآور لطافت زبان فارسی و عمق روحی این ادبیات باشد.

در پایان برنامه«ققنوس» ، بخش ویراستار است كه نكاتی درباره‌ی كاربرد درست همزه در واژه‌های عربیِ دخیل در فارسی (چون «انشا، ابتدا، اعضا، بیضا») و شیوه‌ی صحیح تركیب آن‌ها بیان می‌شود؛ ویراستار ، بخشی آموزشی برای دوستداران نگارش فارسی است.

ققنوس را شنبه تا پنجشنبه ساعت 15 تا 16 به طور زنده از گروه ادب و هنر شبكه رادیویی فرهنگ بشنوید .