رادیو فرهنگ در گفتگو با یك دزفول شناس شنوندگان را به سفری رادیویی به اعماق تاریخ و فرصت‌های نوین در قلب خوزستان در سهر دزفول برده است .
برنامه «سرزمین من» رادیو فرهنگ، در راستای پویش ملی "ایران جان، خوزستان ایران" با شعار "خوزستان سرزمین فرصت‌ها"، میزبان مرتضی بدخشان پژوهشگر و دزفول‌شناس برجسته بود. این گفتگو، دریچه‌ای نو به سوی دزفول گشود، شهری باستانی كه تاریخ و تمدن را در تار و پود خود جای داده و در عین حال، آماده پذیرایی از فرصت‌های جدید است.
مرتضی بدخشان، در ابتدای این برنامه، به معرفی موسسه دزفول‌شناسی پرداخت و از تلاش‌های این موسسه در طول 24 سال گذشته برای تحقیق و انتشار بیش از 150 كتاب در زمینه‌های مختلف مرتبط با دزفول سخن گفت.
وی با اشاره به قدمت كهن دزفول، این شهر را از جمله شهرهای پیش از تاریخ ایران دانست و بر اساس نظر بسیاری از صاحب‌نظران، آن را مركز ایالت آوان از تمدن عیلام معرفی كرد.
این پژوهشگر، دزفول را دارای پنج شش هزار سال سابقه تمدن دانست و تاكید كرد :این تمدن غنی، نمادهای فراوانی را در این شهر به یادگار گذاشته است.
وی در این باره گفت :قدمت دزفول به زمان ساسانیان بارمی گردد. پیش از آن هم به عنوان بخشی از سرزمین‌های امپراتوری‌های عیلام و هخامنشیان به شمار می‌رفته است. به همین خاطر فرهنگ مردم دزفول را می‌توان تركیبی از فرهنگ‌های كهن خوزستان دانست.
در ادامه، دكتر بدخشان به معرفی «دستكند های قمش» پرداخت و آن‌ها را سازه‌های آبی منحصربه‌فردی در ایران خواند كه از نظر مهندسی، علم پیشرفته نیاكان ما را به نمایش می‌گذارند. وی با تشریح تفاوت قنات‌های دزفول با سایر قنات‌ها، گفت: قنات‌ها از جمله ابتكارات ایرانیان برای استفاده از آب به حساب می‌روند و سیستم پیچیده‌ای دارند و در روزگار خود از بی‌نظیرترین سیستم‌های آب رسانی به شمار می‌رفته‌اند. این سیستم كه در قمش دزفول هم از آن استفاده شده همچنان برای جهانیان جذاب و جالب است. قنات‌های دزفول، آب رودخانه را از بالادست و از عمق 20 متری زمین می‌گیرند و پس از عبور از تونل‌های زیرزمینی، به شهر و زمین‌های كشاورزی می‌رسانند.
این دزفول شناس با اشاره به زلالی و خنكی آب این قنات‌ها، از آن‌ها به عنوان «آب تگرگی» یاد كرد كه مردم شهر از طریق سر به طاق‌ها» ورودی‌های قنات) به آن دسترسی داشتند و گفت :در دزفول به قنات‌ها و تونل‌های آب زیرزمینی «قمش» و در شوشتر به آن «سُفته» می‌گویند.
وی با بیان اینكه اختلاف سطح رودخانه تا دزفول 30 متر بوده، به مهندسی دقیق و هوشمندانه ایرانیان باستان در تنظیم شیب قنات‌ها برای انتقال آب به طول 15 كیلومتر اشاره كرد و این موضوع را بسیار جالب توجه دانست.
این دزفول‌شناس در ادامه با اشاره به وجود چاه‌هایی در طول مسیر قنات (هر 30-40 متر)، به بازدید خود از این قنات‌ها در زمان بازسازی نمادین آن‌ها اشاره كرد و بر لزوم احیای كامل این سازه‌ها و تبدیل آن‌ها به جاذبه‌های گردشگری تاكید كرد.
وی با بیان اینكه سر به طاق‌های موجود در دزفول از شمال تا جنوب شهر حدود 12 عدد هستند، خواستار بازگشایی آن‌ها و ایجاد فضاهای گردشگری و اشتغال‌زایی در این مناطق شد.
بدخشان، همچنین به ظرفیت بالای دزفول در زمینه‌های مختلف گردشگری اشاره كرد و «سیاهپوشان»،قمش ها ، جنگل ، و... را از جمله مناطق دیدنی و كمتر شناخته شده این شهر معرفی كرد.
در پایان این گفتگو، مرتضی بدخشان با ابراز امیدواری نسبت به معرفی هرچه بیشتر دزفول و ظرفیت‌های گردشگری و اقتصادی آن، از دست‌اندركاران برنامه "سرزمین من" و رادیو فرهنگ تشكر كرد.
وی تاكید كرد كه دزفول، با پیشینه غنی و فرصت‌های نوظهور، شایسته توجه بیشتری است و می‌تواند نقش مهمی در توسعه گردشگری و اقتصاد استان خوزستان ایفا كند.
