گفتگو با محمد ساجدی،استاد و پژوهشگر تاریخ در برنامه «سایه روشن تاریخ» رادیو فرهنگ
در گفت‌وگویی با محمد ساجدی، استاد و پژوهشگر تاریخ در برنامه «سایه‌روشن تاریخ» از رادیو فرهنگ، نكات مهم و كم‌تر گفته‌شده‌ای درباره پیشینه‌ی تمدنی ایران مطرح شد. بر خلاف تصور رایج كه آغاز تاریخ ایران را با حكومت مادها هم‌زمان می‌داند، ساجدی تأكید كرد كه تاریخ تمدن در فلات ایران به بیش از هفت تا هشت هزار سال پیش بازمی‌گردد.
به گفته وی، پیش از شكل‌گیری حكومت مادها، اقوام مهاجری از شمال به دلیل جست‌وجوی سرزمین‌های حاصلخیز به سوی جنوب سرازیر شدند و به پنج شاخه تقسیم گشتند كه در نهایت پارس‌ها، پارت‌ها، مادها و حتی هون‌ها از دل این مهاجرت‌ها پدید آمدند. اما آنچه اهمیت دارد، وجود شواهد تمدنی پیش از حضور این اقوام است.
ساجدی با اشاره به كشفیات اخیر از جمله جسد مومیایی‌شده‌ای در خیابان مولوی تهران كه قدمت آن به هفت‌هزار سال پیش بازمی‌گردد، تصریح كرد: «تمدن، صنعت مومیایی و حتی دانش مغناطیس پیش از مادها در ایران وجود داشته است.» او همچنین به تمدن‌های باستانی همچون ایلام، آشور، آسور و فینیقی‌ها اشاره كرد كه همگی در گستره‌ای از سرزمین ایران امروز می‌زیستند و گاه با یكدیگر برای دستیابی به منابع و مراتع بهتر به جنگ می‌پرداختند.
در بخش دیگری از این گفت‌وگو، ماجرای كشف تمدن جیرفت در دهه 1380 مطرح شد كه پس از وقوع سیل در جنوب استان كرمان و جاری شدن رودخانه هلیل‌رود، بخشی از آثار تاریخی این منطقه از دل خاك بیرون آمد و آغازگر حفاری‌های غیررسمی و سپس كاوش‌های باستان‌شناسی شد.
این روایت‌ها گواهی هستند بر آن‌كه تاریخ ایران، بسیار فراتر از آن چیزی است كه در روایت‌های رسمی آمده و هنوز بسیاری از لایه‌های تمدنی آن در زیر خاك مدفون مانده‌اند.
