در روز ۲۱ تیر ۱۳۱۴ قیام مردم مشهد در اعتراض به سیاستهای آمرانه فرهنگی از سوی دولت فروغی از جمله سیاست همسان سازی لباسها، سركوب شد كه در سالروز این واقعه تاریخی برنامه مستند فرهنگ به بازخوانی این رویداد اختصاص یافته است.
برنامه« مستند فرهنگ» امروز چهارشنبه۲۱ تیرماه روایتگر بخش مهمی از تاریخ كشورمان است كه به واسطه آن این روز را روز ملی عفاف و حجاب نام نهادند.
فاطمه محمدیان فر تهیه كننده « مستند فرهنگ» امروز به سراغ روایت مستندی از سركوب قیام مسجد گوهر شاد رفته كه ساعت ۱۴:۳۰ از گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ پخش می شود.
۲۸ خرداد ۱۳۱۴ دولت محمدعلی فروغی در یك بخشنامه آمرانه كه از تبعات سفر رضاشاه به تركیه در ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ بود، مردم ایران را ملزم كرد كه از كلاه پهلوی (یك لبه) دست برداشته و كلاه بین المللی تمام لبه ای به اسم شاپو استفاده كنند. طبق این بخشنامه اگر یك كارمند دولتی از این دستور اطاعت نمی كرد باید قید شغلش را می زد! دو روز بعد نیز دولت بخشنامه دیگری ابلاغ كرد كه طبق آن، مجالس ختم اموات فقط در مساجد معدودی كه بلدیه (شهرداری) اجازه می داد باید برگزار می شد و استعمال چای، قهوه، قلیان و سیگار نیز در این مجالس ممنوع اعلام شد.
دستورات آمرانه دولت فروغی كه به پشتوانه فكری و اجرایی شخص رضاشاه اعلام می شد طبیعی بود كه بر مردم گران آید و در این میان، مشهدی ها پیشتاز اعتراض شدند. علما و روحانیون مشهد طی جلساتی پنهانی تصمیم گرفتند با این حركت مقابله كنند و حكومت را از این كار بازدارند.
واقعه مسجد گوهرشاد تجمع مردم مشهد در مسجد گوهرشاد در اعتراض به قانون تغییر لباس كه توسط نیروهای دولتی سركوب شد، در تیر سال ۱۳۱۴ش و در زمان حكومت پهلوی اول رخ داده است. علت اصلی این تحصن اعتراض به اجباری شدن كلاه شاپو و سیاستهای تغییر لباس، و حصر آیت الله سید حسین قمی بود. در این تجمع محمدتقی بهلول سخنرانی كرد و در این حین بین مردم و نیروهای دولتی درگیری رخ داد. این تحصن به شدت سركوب و بیش از ۱۶۰۰ نفر كشته و تعدادی هم زخمی شدند. پس از این واقعه روحانیان سرشناس مشهد دستگیر و تبعید شدند و به دستور رضا شاه برخی از رؤسای ادارات مشهد تغییر كردند.
برنامه« مستند فرهنگ» به روایت زندگی مشاهیر و فرهیختگان فرهنگی و هنری كشور، همچنین رویدادها و وقایع تاریخی مهم و اثر گذار اختصاص دارد و در ۳۰ دقیقه مستندی شنیدنی را تقدیم همراهان رادیو فرهنگ می كند.
رادیو فرهنگ را روی موج اف ام ردیف۱۰۶ مگاهرتز بشنوید.