«مستند فرهنگ» امروز به بازخوانی ابعاد زندگی شهید محمد جواد تندگویان اختصاص دارد.
شهید محمدجواد تندگویان بالاترین مقام كشوری جمهوری اسلامی ایران بود كه در دوران هشت ساله دفاع مقدس توسط رژیم بعثی به اسارت گرفته شد. مرور زندگی و فعالیت های این وزیر نفت كابینه شهید محمدعلی رجایی كه درست چهل روز پس از آغاز جنگ تحمیلی اسیر شد به خوبی حكایت مجاهدت ها و مظلومیت های یاران خمینی كبیر را بازنمایی می كند.

شهید تندگویان كه حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری به زیبایی تمام او را شهید غریب خوانده اند با همكاری مشترك دشمن رودر رو و ستون پنجم داخلی اسیر و سال های سال سخت ترین شكنجه های جسمی و روحی و نیز درد دوری از خانواده و میهن را تاب آورد و حاضر نشد حتی كلامی علیه یاران، همرزمان و هم میهنان خود بگوید. او جان شیرین خود را در اوج جوانی بر سر اهداف والایش گذاشت و با سربلندی تمام به دیار باقی شتافت.

تندگویان ( متولد خرداد ۱۳۲۹) از خیل جوانانی به شمار می رفت كه هنگام آغاز قیام امام خمینی(ره) در اوایل دهه ۱۳۴۰ خورشیدی دوره نوجوانی را طی می كرد و معظم له در پاسخ به مزدوران رژیم پهلوی این نوجوانان را از یاران و یاوران نهضت خویش خواندند. پیش بینی رهبر نهضت به زیبایی به تحقق پیوست و شهید تندگویان در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی ضمن كسب دانش آكادمیك و نیز بهره گیری از استادان مدعو به دانشگاه نظیر شهید مطهری، دكتر علی شریعتی و علامه جعفری به مبارزه پنهان و آشكار علیه رژیم پرداخت و بهای آن را با زندانی شدن خویش و همچنین دوری از موقعیت خوب اجتماعی پرداخت كرد.
گفتنی است محمد جواد تندگویان در تاریخ ۹ آبان ۱۳۵۹ درحالی‌كه حدوداً یك ماه از دوره وزارتش می‌گذشت، برای بازدید از پالایشگاه آبادان، عازم جنوب بود، كه در جادهٔ ماهشهر به آبادان به همراه معاون و دیگر همراهانش، به اسارت نیرو‌های ارتش عراق درآمد و به زندان‌های اسیران ایرانی منتقل شد. به نقل از برخی اسیران، وی تا مدت‌ها پس از شكست حصر آبادان (مهر ۱۳۶۰) و آزادسازی خرمشهر (خرداد ۱۳۶۱) نیز زنده بود. اما از چگونگی وضعیت اسارت و نحوه شهادت او در اردوگاه‌های اسرا، اطلاعات دقیقی در دست نیست.
برنامه« مستند فرهنگ» را ساعت ۱۴:۳۰ روی موج اف ام ردیف۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید.