با كاهش نزدیك به نود درصدی فروش كتاب در دو ماه اخیر، صنف نشر عملا وارد منطقه قرمز ادامه حیات خود شده است.
قفل كتابفروشی‌های كشور یك ماه است كه سفت و محكم بسته شده و به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها بتوان كلیدی برای بازگشایی آن پیدا كرد. بسیاری از ناشران به تناسب فعالیت هرساله خود و برای شركت در نمایشگاه كتابی كه قرار بود همین روزها برپا شود بخش عمده‌ای از نقدینگی خود را صرف تولید كتاب كردند و به‌طبع به بازار شب عید و فروردین برای معرفی آن چشم دوخته بودند. كتابفروشان نیز به همین سودا برای فروش ویژه كتاب و سایر اقلامی كه معمولاً در این ایام عرضه می‌كنند، مهیا می‌شدند تا اینكه ویروس ناشناخته همه محاسبات را به‌هم زد و قرنطینه به كتابفروشی‌ها هم رسید.
گرچه بسیاری از ناشران با ترفند فروش غیرحضوری و اینترنتی و حتی تخفیف در هزینه ارسال كتاب سعی در تعدیل این شرایط كردند. اما واقعیت بسیار دردناك‌تر از آن است كه بتوان باور كرد.
هومان حسن‌پور رئیس اتحادیه ناشران و كتابفروشان كشور در این زمینه به مهر می‌گوید برآوردهای این نهاد صنفی حاكی از كاهش 90 درصدی فروش ناشران و كتابفروشان تهرانی است.
او می‌گوید با تداوم این وضع باید فاتحه صنف نشر، كتابفروش و توزیع كننده را خواند.
حسن‌پور به نمایندگی از صنفی كه مسئولیتش را به‌عهده دارد، چندی قبل در نامه‌ای مفصل به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون اول رئیس جمهور، رئیس سازمان امور مالیاتی و رئیس سازمان تأمین اجتماعی درباره مطالبات و حمایت‌های لازم از صنف خود درخواست‌هایی كرده بود كه شامل كمك‌هایی در زمینه پرداخت حق بیمه، بررسی حساب‌های مالیاتی و نیز ارائه تسهیلات به ناشران بود.
به‌دنبال این نامه‌نگاری، خبرهایی حاكی از شنیده‌شدن این درخواست‌ها و جواب مثبت به آنها مخابره شد اما طی روزهای گذشته مدیر مركز روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام كرد حمایت دولت از ناشران شامل استمهال حق بیمه سهم كارفرما برای دوره سه‌ماهه منتهی به اردیبهشت سال 1399 و نیز استمهال هزینه‌های برق و گاز مصرفی برای دوره سه‌ماهه منتهی به اردیبهشت‌ماه سال 1399 توسط وزارتخانه نیرو و نفت شده است و این، یعنی برای جبران خسارت‌های مالی ناشران تنها یك‌سوم از پیشنهادات و تقاضای صنف نشر مورد توجه قرار گرفته است.
حسن‌پور با اشاره به این خبر می‌گوید: با وجود این شرایط، صنف نشر هنوز از موضوع دریافت تسهیلات ناامید نیست و در این زمینه رایزنی‌هایی شده و پاسخ‌های مثبتی نیز دریافت كرده است. امیدواریم هیأت دولت نیز در جلسات آتی خود درباره این اتفاق به زودی تصمیم‌گیری كند.
وی همچنین گفت: صدمات وارد شده به صنف نشر حتی با تخصیص این تسهیلات نیز، بسیار دردناك و حتی جبران‌ناپذیر است. اعتقاد ما این است كه از تقاضای صنف به‌طور كامل و همراه با هم عملیاتی نشود، بدنه این صنف صدماتی جبران‌ناپذیر خواهد دید. آنچه ما این روزها از طریق همكاران صنف می‌بینیم و می‌شنویم حاكی از همین است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هنوز درباره این موضوع موضعی رسمی نگرفته است. برگزاری یا عدم برگزاری نمایشگاه كتاب تهران هم در ابهام باقی مانده است و عملاً امید صنف نشر برای تدبیر این وزارتخانه به منظور عبور از این بحران در حال ناامیدی است.
شاید در این میان، برگزار نشدن نمایشگاه كتاب تهران و تبدیل یارانه‌های برگزاری آن به تسهیلات برای ناشران، بتواند مرهمی بر دردهای آنها باشد. هرچند كه در سیستم مدیریت فرهنگی كشور چنین تدبیرهایی با سنگ‌های بزرگ پیش روی خود مواجه است كه عملاً اجراشدن آنها را در دم مسكوت می‌كند.
منبع : مهر
