دكتر علی زمانی با بیان اینكه صداقت ویژگی آیینه است،گفت:دوست نقاط قوت شما را برجسته و نقاط ضعف را پنهان می كند، اما دوست حقیقی كسی كه نقاط ضعف و قوت را در كنار یكدیگر به انسان یادآوری كند.
برنامه كیمیا با حضور دكترامیرعباس علی زمانی، پژوهشگر حوزه الهیات، فلسفه و دین، به روی آنتن رفت و در ادامه این سلسله برنامه كه هفته گذشته در خصوص دوستی بحث شد، برنامه به جایی رسید كه در خصوص دوستی و صمیمت مباحثی مطرح و درباره مولفه های آن صحبت شد و برنامه به قسمتی رسید كه دوستان آیینه یكدیگرند، حال این سال مطرح است كه در این آیینگی چه منظور فلسفی نهفته است؟
دكتر علی زمانی گفت: ماندن در خود به منزله پوسیدن و گندیده شدن است، لذا ما احتیاج داریم از خودمان فراتر برویم و نخستین كسی كه می تواند ما ا از خودمان فراتر ببرد دوستی است كه ما را به بالا ببرد. البته دو نوع دوست داریم؛دوستی كه موجب صعود ما می شود و دوستی كه باعث افول ما می شود.
وی در پاسخ به این سوال كه دوستی كه ما را رو به پایین می برد، سزاوار عنوان دوست است؟، توضیح داد: ممكن است در تعبیر عرفی به آن دوست بگویند، چون انسان وقتی با كسی انس و الفت پیدا می كند باید هم سطح او بشود و برای این هم سطح شدن گاهی مجبور هستیم كه خودمان را بالا بكشیم اما اگر دوستی كوچك باشد، دنیای او نیز كوچك است، لذا كم كم دیگری را هم به سطح پایینی تنزل می دهد كه از این افراد در اصطلاح به عنوان دوست یاد می شود.
این پژوهشگر در ادامه بیان كرد: در واقع دوست شاید صرفا یك شخص دارای گوشت، پوست و استخون نباشد و به یك معنا شاید یك فیلم، یك سریال، یك شبكه، یك استاد و یك كتاب كه بتوانند اثری مثبت بر زندگی انسان بگذارند به عنوان یك دوست تلقی شوند، لذا دنیای انسانها از این رابطه ها تشكیل می شود .
دكتر علی زمانی با اشاره به اینكه دوست آیینه دوست است، گفت: در روایات داریم" المومن مرآت المومن"،كار و ویژگی آیینه چیست؟ در مقام توصیف است یا در مقام داوری؟ و سوالی دیگری كه مطرح می شود این است كه باید آیینه باشد یا آیینه هست؟ ارسطو می گویدكه "دوست منِ دیگر انسان است" نظر كردن در خود كار دشواری است و افراد كمی هستند كه می توانند درون خودشان را ببینند و به عقیده بنده دوست حقیقی می تواند این كار را برای انسان انجام دهد.
وی در ادامه گفت: وظیفه آیینه چیست؟ آیینه باید آن چیزی كه در مقابلش قرار می گیرد را چنان كه هست نشان بدهد، آیینه باید صاف باشد و بازتاب دهنده آنچه كه هست باشد، واقع نما باشد. صداقت ویژگی آیینه است آیینه باید زلال باشد، لذا دوست نقاط قوت شما را برجسته می كند و نقاط ضعف شما را پنهان می كند گاهی اوقات نیز این مسئله برعكس می شود، اما دوست حقیقی كسی كه نقاط ضعف و قوت را در كنار یكدیگر به انسان یادآوری كند.
این پژوهشگر در پاسخ به این سوال سرسپردگی و دلسپردگی در دوستی چه تفاوتی با یكدیگر دارند؟، بیان كرد: در عرفان سر و دل یكی است، اما در فلسفه جدید سر به یك معنا كانون ذهن و ذهن جای خرد و در حقیقت مصلحت اندیش است، اما در عرفان سر واقعی دل آدمی است و به نظر می آید كسی كه دل سپرده است سرسپرده هم هست یعنی دل است كه سر را بر باد می دهد و عشق نیز همین گونه است.
وی یادآور شد: بعضی ها معتقدند كه صمیمت دوستی، از سنخ سرسپردگی است و سرسپردگی را اینطور معنا كرده اند كه كامیابی های دوست اسباب مسرت است وقتی او خوشحال می شود شما خوشحال می شوید این موضوع در بحث عشق نیزمطرح می شود، قضاوت های دوست تامل برانگیز است، رفتار دوست ما را به تقلید از او ترغیب می كند، چون اهداف دوست مهم و باارزش هستند.در واقع اینجا مسئله سرسپرگی به دوست نمایان می شود.
دكتر علی زمانی گفت: همانطور كه ارسطو گفته دوستی یك نوع فعالیت مشترك است، ما نمی توانیم فقط در باطن دوست یك شخصی باشیم و این دوستی بروز و ظهور عینی نداشته باشد دوستی یك پیامد انضمامی است، خیرخواهی كه دوستان نسبت به یكدیگر دارند باید به صورت عینی خودش را نشان دهد، ما نمی توانیم مدعی صمیمت باشیم در حالی كه صمیمتمان را در یك فعالیت عینی در طول زمان اثبات نكرده باشیم، لذا باید خیرخواهی و صمیمت خودمان را در دوستی ها ثابت كنیم و این در صورتی است كه ما یك فعالیت و قلمرو مشترك داشته باشیم.
