رادیو فرهنگ با «چله ایرانی» بلندترین شب سال را با شنوندگان همراه می شود.
یلدا؛ آیینی فراتر از تقویم
شب یلدا فقط بلندترین شب سال نیست؛ فرصتی است برای توقف، برای شنیدن و دوباره یادكردن آنچه قرنها در حافظه جمعی ایرانیان رسوب كرده است. این شب، آیینی است كه شعر، موسیقی، خاطره و گفتوگو را در كنار هم مینشاند و نسلها را به یك ضیافت مشترك دعوت میكند. رادیو فرهنگ با ویژهبرنامه «چله ایرانی» تلاش كرده است این تجربه فرهنگی را از خانههای ایرانی به فضای شنیداری رادیو بیاورد و یلدا را نه صرفاً بهعنوان یك مناسبت، بلكه بهمثابه یك زیست فرهنگی روایت كند.
مجلسی رادیویی برای همنشینی صداها
ویژهبرنامه «چله ایرانی» شب یلدا از ساعت 20 تا 24 روی آنتن میرود و شنوندگان را به مجلسی رادیویی دعوت میكند كه در آن موسیقی زنده، شعرخوانی، حافظخوانی، شاهنامهخوانی، خاطرهگویی و روایت فلسفه شب چله در كنار هم قرار گرفتهاند. این برنامه میكوشد صداهایی را گرد هم بیاورد كه هر كدام بخشی از حافظه فرهنگی ایران را نمایندگی میكنند؛ از ادبیات كهن تا روایتهای شفاهی و خاطرات جمعی را در برمی گیرد .
روایت یلدا بهمثابه تجربه زیسته
رویا ولیزاده، تهیهكننده بخش شبانگاهی «چله ایرانی»، این برنامه را تلاشی برای نزدیككردن رادیو به فضای صمیمی خانههای ایرانی میداند. به گفته او، یلدا فرصتی است برای بازگشت به ریشهها؛ شبی كه موسیقی، شعر، خاطره و اندیشه كنار هم مینشینند. در «چله ایرانی» بنا بر این بوده است كه یلدا فقط بهعنوان یك آیین تقویمی بازتاب داده نشود، بلكه همچون یك تجربه زیسته فرهنگی روایت شود؛ تجربهای كه در آن هم حافظ حضور دارد، هم فلسفه شب چله و هم گفتوگوی نسلها.
حضور هنرمندان و جانبخشی به فضا
ولیزاده معتقد است حضور هنرمندان باسابقه در كنار گویندگان رادیو، به این ویژهبرنامه رنگ و جان دیگری بخشیده است. همراهی هنرمندانی چون منوچهر آذری، عباس محبی و ایزد كاویانی باعث شده «چله ایرانی» از قالب یك ویژهبرنامه مناسبتی عبور كند و به مجلسی شنیدنی و ماندگار تبدیل شود؛ مجلسی كه در آن تجربه، خاطره و صدا با هم گفتوگو میكنند و شنونده احساس همنشینی و نزدیكی بیشتری با برنامه دارد.
تنوع صدا و روایت در اجرا
در بخش گویندگی، علیرضا تابان و شیرین روستایی، نگین خواجه نصیر و دانیال معنوی اجرای بخشهایی از برنامه را برعهده دارند. علاوه بر بخشهای زنده شب یلدا، بخشهایی از جشن زنده صبحگاهی شبكه فرهنگ كه با حضور همكاران برگزار شده، برای پخش شبانه انتخاب شده است. این تركیب، تنوع صدا و روایت را افزایش میدهد و به برنامه ریتم و پویایی بیشتری میبخشد.
جشن صبحگاهی و انعكاس آن در شب یلدا
سیدهادی موسوینژاد، دیگر تهیهكننده «چله ایرانی» در بخش صبحگاهی، درباره این قسمت توضیح میدهد : برنامه صبح، جشنی زنده در جمع همكاران شبكه است. در این مراسم، به همراه جمعی از گویندگان شبكه و حضور هنرمندان گروههای موسیقی و نمایشی، آیتمهایی اجرا میشود كه بخشهایی از آن برای پخش در ویژهبرنامه شب یلدا گلچین شده است. محورهایی چون حافظخوانی، شاهنامهخوانی، خاطرهگویی و بررسی رسوم شب چله، شالوده این جشن را تشكیل میدهد.
یلدا؛ زبانی مشترك در گستره فرهنگ ایران
به گفته موسوینژاد، «چله ایرانی» به اشتراكات فرهنگی ایران با كشورهایی مانند هند، تاجیكستان، پاكستان و ازبكستان نیز میپردازد؛ اشتراكاتی كه نشان میدهد یلدا فراتر از مرزهای جغرافیایی، زبانی مشترك در جغرافیای فرهنگی منطقه است. او یادآور میشود كه خاطرههای شب چله، پندهای نسلهای پیشین، اشعار حافظ و آن لحظههای گرم همنشینی، بخشی جدانشدنی از هویت ایرانیاند.
ادای احترام به پیشكسوتان و خاطرهسازی جمعی
این تهیه كننده توضیح می دهد: در پایان جشن «چله ایرانی»، با توجه به جایگاه احترام به پیشكسوتان در فرهنگ ایرانی، از پیشكسوتان شبكه رادیو فرهنگ تجلیل میشود. این بخش، نمادی از تداوم نسلها و پاسداشت تجربههایی است كه فرهنگ را زنده نگه داشتهاند. «چله ایرانی» با چنین رویكردی میكوشد رادیو را در بلندترین شب سال به حافظه شنیداری ایرانیان پیوند بزند؛ جایی كه صدا، خاطره و فرهنگ، یلدایی گرم و ماندگار میآفرینند.
ویژهبرنامه « چله ایرانی» شب یلدا، از ساعت 20 تا 24، بهصورت زنده از موج افام ردیف 106 مگاهرتز رادیو فرهنگ پخش میشود.
